[ad_1]<\/p>\n
Bir dizi \u00e7evre sorunu endi\u015femizin \u00f6nemli bir par\u00e7as\u0131 olarak devam etmektedir. Habitat tahribi ve par\u00e7alanmas\u0131, biyolojik \u00e7e\u015fitlilik kayb\u0131, stratosferik ozon tabakas\u0131n\u0131n incelmesi, k\u00fcresel iklim de\u011fi\u015fikli\u011fi, herbisitler, pestisitler, y\u00fczey ve yeralt\u0131 sular\u0131n\u0131n kirlenmesi, asit birikimi, petrol s\u0131z\u0131nt\u0131lar\u0131 ve termal kirlilik do\u011frudan \u00e7evre sorunlar\u0131d\u0131r. \u0130nsan n\u00fcfusu art\u0131\u015f\u0131, s\u00fcrd\u00fcr\u00fclemez t\u00fcketimcilik, kentle\u015fme, uluslararas\u0131 \u00e7at\u0131\u015fmalar ve servet da\u011f\u0131l\u0131m\u0131ndaki e\u015fitsizlikler dolayl\u0131 \u00e7evre sorunlar\u0131d\u0131r. T\u00fcm bu sorunlara, s\u00f6z konusu sorunlar\u0131n iyile\u015ftirilmesi ve d\u00fcnyadaki ya\u015fam\u0131n gelece\u011fini g\u00fcvence alt\u0131na almak i\u00e7in bir b\u00fct\u00fcn olarak bak\u0131lmaktad\u0131r. \u0130kinci D\u00fcnya Sava\u015f\u0131 s\u0131ras\u0131nda ve sonras\u0131nda kimya end\u00fcstrilerinin geni\u015flemesi bu t\u00fcr sorunlar\u0131 a\u011f\u0131rla\u015ft\u0131rd\u0131. Rachel Carson taraf\u0131ndan yaz\u0131lan “Sessiz Bahar”, canl\u0131 t\u00fcrlere y\u00f6nelik kirlilik tehditleri konusunda uyand\u0131. \u00c7evrecilik, 1970 y\u0131l\u0131ndaki ilk Ulusal D\u00fcnya G\u00fcn\u00fc’nden itibaren kamuoyunun g\u00fcndeminde kabul g\u00f6rm\u00fc\u015ft\u00fcr. 1970’ler \u00e7evrenin on y\u0131l\u0131 olmu\u015ftur. 1980’ler ve 1990’lar aras\u0131nda \u00e7evre sorunlar\u0131 siyasi arka plana itilmi\u015f ve \u015fimdilerde insan istismar\u0131 olarak \u00f6n plana \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. toprak devam ediyor. \u00c7evre sorunlar\u0131na kar\u015f\u0131 iyile\u015ftirici tedbirlerden \u00e7ok \u00f6nleyici tedbirlere a\u011f\u0131rl\u0131k verilmesinin b\u00fcy\u00fck katk\u0131 sa\u011flad\u0131\u011f\u0131na inan\u0131l\u0131yor.<\/p>\n
Canl\u0131 formlar\u0131ndaki \u00e7e\u015fitlilik, genetik yap\u0131lar\u0131ndaki de\u011fi\u015fiklikler, de\u011fi\u015fikliklerin kal\u0131t\u0131m\u0131 ve do\u011fal se\u00e7ilimin i\u015fleyi\u015fi nedeniyle olu\u015fur. \u00c7evre, genetik \u00e7e\u015fitlilik ve do\u011fal se\u00e7ilim aras\u0131ndaki etkile\u015fim evrime yol a\u00e7ar. Yeni t\u00fcrlerin k\u00f6keni evrimin sonucudur. Mevcut biyo\u00e7e\u015fitlilik, evrimin ve yok olu\u015fun sonucudur. Evrim ve yok olu\u015f, do\u011fada bir sistem kurar ve bozar. T\u00fcrlerin \u00e7e\u015fitlili\u011fi ve onlar\u0131 ayakta tutan karma\u015f\u0131k ili\u015fkiler, biyo\u00e7e\u015fitlilik teriminin kapsam\u0131na girer. “Biyolojik \u00c7e\u015fitlilik” terimi, 1980 y\u0131l\u0131nda Thomas Lovejoy taraf\u0131ndan ortaya at\u0131ld\u0131. EO Wilson, “Biyo\u00e7e\u015fitlilik” terimini 1986’da kulland\u0131. Rio de Janeiro’da d\u00fczenlenen 1992 Birle\u015fmi\u015f Milletler D\u00fcnya Zirvesi, biyo\u00e7e\u015fitlili\u011fi “t\u00fcm kaynaklardan gelen canl\u0131 organizmalar aras\u0131ndaki de\u011fi\u015fkenlik” olarak tan\u0131mlad\u0131. di\u011ferlerinin yan\u0131 s\u0131ra karasal, denizel ve di\u011fer sucul ekosistemler ve bunlar\u0131n par\u00e7as\u0131 olduklar\u0131 ekolojik kompleksler de dahil olmak \u00fczere: buna t\u00fcrler aras\u0131ndaki, t\u00fcrler aras\u0131ndaki ve ekosistemler aras\u0131ndaki \u00e7e\u015fitlilik dahildir”.<\/p>\n
UNDP’nin bir y\u00f6neticisi olan Brown, yak\u0131n zamanda biyo\u00e7e\u015fitlili\u011fin iste\u011fe ba\u011fl\u0131 veya l\u00fcks olmaktan uzak oldu\u011funu savundu; daha ziyade yoksul insanlar ve topluluklar i\u00e7in refah sistemini s\u0131kl\u0131kla sa\u011flayan kilit bir kalk\u0131nma sorunudur. D\u00fcnyan\u0131n biyo\u00e7e\u015fitlili\u011finin \u00e7o\u011fu, ekonomik olarak en yoksul \u00fclkelerde bulunmaktad\u0131r ve bu \u00fclkelerde yoksullara biyolojik \u00e7e\u015fitlilik kayna\u011f\u0131n\u0131 kullanarak gelirlerini art\u0131rma f\u0131rsatlar\u0131 sunulmaktad\u0131r. Brown’a g\u00f6re, gelecekteki program\u0131m\u0131z biyo\u00e7e\u015fitlilik veya kalk\u0131nmaya de\u011fil, “kalk\u0131nma i\u00e7in biyolojik \u00e7e\u015fitlili\u011fe” odaklanmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n
Artan n\u00fcfus, do\u011fal ya\u015fam alan\u0131n\u0131 \u00e7e\u015fitli \u015fekillerde bozmaktad\u0131r. Tropikal Asya’daki yaban hayat\u0131 habitat kayb\u0131n\u0131n bir de\u011ferlendirmesi, Hindistan’\u0131n do\u011fal habitat\u0131n\u0131n yakla\u015f\u0131k %80’ini zaten kaybetti\u011fini bildirdi. Biyolojik \u00e7e\u015fitlilik uluslararas\u0131 bir s\u00f6zle\u015fme konusu haline geldi ve art\u0131k biyologlar\u0131n \u00f6zel alan\u0131 de\u011fil. Bu gezegendeki karma\u015f\u0131kl\u0131k, “biyo\u00e7e\u015fitlilik\/biyosfer” sisteminin dinamiklerinde yatmaktad\u0131r. S\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilir kalk\u0131nma kavram\u0131, do\u011fal ve biyolojik kaynaklar\u0131n korunmas\u0131 i\u00e7in ortaya \u00e7\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. Biyo\u00e7e\u015fitlili\u011fi anlamak, taksonomi, evrim, genetik, davran\u0131\u015fsal biyoloji, ekonomi, ekoloji, \u00e7evre bilimi, siyaset bilimi ve sosyoloji bilgisini gerektirir. Asl\u0131nda ekonomi ve ekoloji, biyo\u00e7e\u015fitlilik, biyosfer ve insan toplumundan olu\u015fan 3 katl\u0131 bir sistemde kesi\u015fir.<\/p>\n
Ya\u015fam \u00e7e\u015fitlili\u011finin evrimi, biyosfer, insan toplumu ve iklimi i\u00e7eren etkile\u015fimle ili\u015fkilidir. Hem Rio hem de Johannesburg’da, uzun vadeli \u00e7evre sa\u011fl\u0131\u011f\u0131na ba\u011fl\u0131 olduklar\u0131 i\u00e7in insanl\u0131\u011f\u0131n ekonomik ve sosyal geli\u015fimi vurguland\u0131. Biyo\u00e7e\u015fitlili\u011fin s\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilir kalk\u0131nma ve yoksullu\u011fun ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131ndaki merkezi rol\u00fc Johannesburg’da kabul edildi. D\u00fcnya \u00c7evre ve Kalk\u0131nma Komisyonu raporunda, “E\u011fer ihtiya\u00e7lar\u0131n s\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilir bir temelde kar\u015f\u0131lanmas\u0131 gerekiyorsa, D\u00fcnya’n\u0131n do\u011fal kaynak taban\u0131 korunmal\u0131 ve geli\u015ftirilmelidir” diyor. Geli\u015fmekte olan \u00fclkeler, yoksulluk, yetersiz sosyal olanaklar, y\u00fcksek i\u015fsizlik oranlar\u0131 ve uygun altyap\u0131 eksikli\u011fi gibi \u00f6zelliklere sahip sosyal e\u015fitsizliklerle bo\u011fu\u015fuyor. Bu \u00fclkeler, kalk\u0131nma politikalar\u0131n\u0131 piyasa ekonomisinin belirledi\u011fi paradigmaya dayand\u0131rmaktad\u0131r. Bu t\u00fcr \u00fclkelerin kalk\u0131nma hedeflerine ula\u015fma \u00e7abas\u0131, \u00e7evrenin korunmas\u0131yla \u00e7eli\u015fmektedir. Yoksulluk ve mevcut kalk\u0131nma e\u011filimleri, \u00e7evresel bozulmaya yol a\u00e7maktad\u0131r. D\u00fcnya Bankas\u0131, yoksullar\u0131n \u00e7evresel suistimalin hem kurbanlar\u0131 hem de failleri oldu\u011funu iddia etti. D\u00fcnya Bankas\u0131, 1991 y\u0131l\u0131na kadar enerji, ula\u015f\u0131m, sanayi ve tar\u0131m projelerine 1500’den fazla \u00e7evresel bile\u015fenin eklendi\u011fini, bunlardan birka\u00e7\u0131n\u0131n toprak korumas\u0131n\u0131 iyile\u015ftirmek, ormanlar\u0131 ve meralar\u0131 y\u00f6netmek, \u00e7\u00f6lle\u015fmeyi \u00f6nlemek, biyolojik kaynaklar\u0131 korumak i\u00e7in uyguland\u0131\u011f\u0131n\u0131 iddia etti. \u00e7e\u015fitlili\u011fi ve su kaynaklar\u0131n\u0131 ve bal\u0131k\u00e7\u0131l\u0131\u011f\u0131 korumak. Bununla birlikte, disiplinler aras\u0131 bir yakla\u015f\u0131m, \u00e7evresel kaynaklarla birlikte ve esas olarak insanlar\u0131n kat\u0131l\u0131m\u0131yla biyolojik \u00e7e\u015fitlili\u011fin korunmas\u0131na yard\u0131mc\u0131 olabilir.<\/p>\n
[ad_2] [ad_1] Bir dizi \u00e7evre sorunu endi\u015femizin \u00f6nemli bir par\u00e7as\u0131 olarak devam etmektedir. Habitat tahribi ve par\u00e7alanmas\u0131, biyolojik \u00e7e\u015fitlilik kayb\u0131, stratosferik ozon tabakas\u0131n\u0131n incelmesi, k\u00fcresel iklim de\u011fi\u015fikli\u011fi, [\u2026]<\/span><\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"jetpack_post_was_ever_published":false,"jetpack_publicize_message":"","jetpack_is_tweetstorm":false,"jetpack_publicize_feature_enabled":true,"jetpack_social_options":[]},"categories":[30],"tags":[],"jetpack_publicize_connections":[],"yoast_head":"\n
\n
Kaynak<\/a> by Dr Fatik Baran Mandal<\/a><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"